Bouwen op drijfzand; de gebiedsgerichte aanpak (NPLG)
We hebben een forse bureaucratische stikstofcrisis die maar niet opgelost wordt omdat de beleidsmakers en instituten zichzelf belangrijker vinden dan de natuur en plattelandbewoners die ze horen te dienen. Het idee van de gebiedsgerichte aanpak (NPLG) is om hier verandering in aan te brengen en er samen uit te komen. Dat is een nobel streven. Het idee is om weer perspectief voor de lange termijn te kunnen bieden.
Afhankelijk van een legacy rekenmodel
Het Kabinet zet groots in op het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) maar blijft afhankelijk van een rekenmodel dat niet of nauwelijks een gebiedsspecifieke resolutie kan bieden. Een model ook dat op omvallen staat. Wat stupide. Dat legt juist een bom onder het lange-termijn vertrouwen.
Ook afhankelijk van een stukke doelstellingen
Adding insult to injury; NPLG is niet enkel afhankelijk van het brakke OPS maar de daarmee uitgevoerde berekeningen worden vervolgens gebruikt om te toetsen aan de al even brakke Kritische DepositieWaarden (KDW’s), die ook op instorten staan. De KDW’s blijken totaal onhaalbaar en bovendien zijn er vragen over het ontstaan ervan en de indicatieve waarde, nog los van het feit dat het dikwijls onhaalbare wensnatuur betreft. NPLG heeft zo wel een een heel korte houdbaarheidsdatum.
Hier en daar wordt toegegeven dat het systeem zo ook niet werken kan en andere indicatoren nodig zijn. O.a. de nieuw opgezette Ecologische Autoriteit zou daaraan werken. Oftewel, nu al worden plannen gemaakt en wordt het spel begonnen, terwijl al bekend is dat de regels tijdens het spel zullen veranderen. Ik acht overigens de kans groot dat ook die Ecologische Autoriteit weer bevolkt zal worden door activistische ecologen die gek zijn op wensnatuur zoals de Oostvaardersplassen en de onmogelijkheid daarvan afschuiven op de samenleving. Zo krijgen we geen goed parkbeheer, wat wel nodig is om de “doelhabitattypen” (volkstuintjes voor ecologen) in stand te houden.
Omtzigt: heel duur beleid
Dat gaat dus niet goed… Ook de econometrist in de Kamer, Omtzigt, ziet dat:
Omdat we op basis van drijfzandmodellen heel duur beleid aan het voeren zijn. (Pieter Omtzigt, 23 feb. 2023 in de Kamer)
Pieter Omtzigt & Tjeerd de Groot over de beleidsvoornemens om boeren te onteigenen - Stikstofdebat
Dus in plaats van eerst het brakke fundament te repareren (het ruisproducerende OPS/Aerius) wordt er met ducttape een heel huis overheen gebouwd, met steeds complexer wordende regelgeving en overlegstructuren. Dat huis heet NPLG.
Het grote babbelfestijn
Het beeld wat ik krijg van NPLG is dat het een feest is voor praattafels. De deelnemers krijgen betaald terwijl ze babbelen, alles en iedereen is met elkaar in overleg, van boer via provicincie tot Rijk. Er worden plannen gemaakt, juridisch brak in elkaar gestoken, en uitgevoerd. De deelnemers vinden zich enorm belangrijk en met wat geluk komen ze zelfs een keer op TV. Maar een betrouwbaar fundament ontbreekt. Tjeerd de Groot heeft gelijk dat nu niets doen een bloedbad tot gevolg kan hebben; alleen heeft hij het verkeerde bloedbad in gedachten omdat hij, in tegenstelling tot Omtzigt, zo weinig van de achterliggende systematiek met rekenmodellen begrijpt.
Tot we dat bloedbad krijgen zal er eerst uitgebreid tussen Rijk en Provincie gevochten worden op basis van dezelfde foute aannames. Het Rijk wil iets sneller, de Provincie iets langzamer… Maar ze marcheren dezelfde richting op. Een bestuurlijke crisis oplossen door de basis te leggen voor nog meer bestuurlijke crisis. Chapeau.
Een systeemcrisis in de maak
Straks worden onteigeningsprocedures gestart op basis van deze ducttape. Dat wordt “lachen”. Omtzigt voorspeld dat dit wel eens een nieuw soort Toeslagendebacle kan worden. Echter deze keer zijn er gevolgen voor voedselzekerheid, economie, natuur en landelijke omgeving; het gaat dus veel verder dan enkel een groep gedupeerden.
De systemische onwil of onvermogen om uit een door het systeem zelfgemaakte crisis te komen, een bestuurlijke crisis die niet in de bestuurde werkelijkheid bestaat maar die wel leidt tot ook een crisis in die bestuurde wereld van burgers, boeren en omgeving, kan ofwel iedereen naar de bodem meetrekken ofwel tot een systeemcrisis leiden.
Mede gezien de politieke peilingen zou ik een systeemcrisis niet uitsluiten.